О.Усмонов, Самарқанд шаҳри
Жавоб:
Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 732-моддасига асосан қарз шартномаси бўйича бир тараф (қарз берувчи) иккинчи тарафга (қарз олувчига) пул ёки турга хос аломатлари билан белгиланган бошқа ашёларни мулк қилиб беради, қарз олувчи эса қарз берувчига бир йўла ёки бўлиб-бўлиб, ўшанча суммадаги пулни ёки қарзга олинган ашёларнинг хили, сифати ва миқдорига баравар ашёларни (қарз суммасини) қайтариб бериш мажбуриятини олади.
Қарз шартномаси ёзма равишда расмийлаштирилади.
Қарз олувчи Қарз берувчига қарзга олинган пулларни шартномада кўрсатилган муддат ва шартлар асосида қайтариб беришга мажбурдир.
Қарз қайтариш муддати шартномада кўрсатилмаган тақдирда, қарзга олинган пуллар Қарз берувчининг талаб қилинган кунидан бошлаб ўттиз кун ичида Қарз олувчи томонидан қайтарилиб берилиши шарт.
Фоизсиз қарз суммаси Қарз олувчи томонидан муддатидан олдин қайтарилиши мумкин. Фоиз эвазига берилган қарз суммаси, агар қарз шартномасида кўзда тутилган бўлса ёки қарз берувчининг розилиги билан, муддатидан олдин қайтарилиши мумкин.
Фоизларни тўлаш муддатлари ва тартиблари Қарз шартномаси билан белгиланади.
Савол:
Қарз олувчи қарзни қайтариш муддатини кечиктирган тақдирда, нотариус ҳаракатлари қайдай тартибда амалга оширилади?
И.Самандаров, Каттақўрғон тумани
Жавоб:
Қарз шартномаси бўйича қарз олган шахс томонидан тўлов муддати ўтқазиб юборилганда, Ўзбекистон Республикаси «Нотариат тўғрисида»ги қонунининг 73 моддасига мувофиқ Қарз берувчининг илтимосига кўра нотариус Қарздорга мулкни қайтариш ёки қарз суммасини қайтариб бериш тўғрисидаги Қарз берувчининг аризасини қарз олган тарафга аризани топшириш нотариал ҳаракатини амалга ошириш ва бу ҳакда гувоҳнома бериши мумкин.
Шартнома мажбуриятлари бажарилмаган тақдирда эса нотариус Ўзбекистон Республикаси «Нотариат тўғрсида»ги қонунининг 76-80 моддалари ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 2002 йил 18 январдаги Қарори билан тасдиқланган Нотариусларнинг ижро хатларига асосан қарзни ундириш сўзсиз амалга ошириладиган ҳужжатлар рўйхатига мувофиқ ижро хатини ёзади.
Ижро хати қарздорликни белгиловчи асл ҳужжатда қайд этилади. Қарздорликни белгиловчи асл ҳужжатда ижро хатини ёзиш учун жой бўлмаган ҳолларда у алоҳида варақда амалга оширилади. Ушбу варақ қарздорликни белгиловчи асл ҳужжатга қўшиб тикилади, рақамланади ва муҳрланади. Қарздордан пул суммаларини ундириш ёки мол-мулкини талаб қилиб олиш учун нотариус қарздорликни белгиловчи ҳужжатларга ижро ёзувини ёзади. Ушбу нотариал ҳаракат шахсларнинг ёзма аризасига асосан амалга оширилади.
Саволларга Самарқанд шаҳар 1-сон Давлатнотариалидораси нотариуси З.Саидова жавоб берди.