Таълим кредити Уни қандай олиш мумкин?

А.Раҳматов, Иштихон тумани.

Жавоб:Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2001 йил 26 июлдаги “Олий ўқув юртларида тўлов-контракт асосида ўқиш учун таълим кредитлари бериш тўғрисида”ги қарори ёшларнинг таълим олишларини қўллаб-қувватлаш, шу баробарида, аҳолининг кам таъминланган, ёрдамга муҳтож қатламини ижтимоий муҳофаза қилишга қаратилгани билан ҳам муҳим ҳуқуқий ҳужжат ҳисобланади. Ушбу қарор Кадрлар тайёрлаш миллий дастурида белгиланган вазифаларни амалга ошириш, ёшларнинг таълим олиши учун янада кенг имкониятлар яратиш, олий маълумот олаётган фуқароларни ижтимоий муҳофаза қилишни кучайтириш мақсадида қабул қилинган. Қарорга мувофиқ Ўзбекистон Республикаси олий ўқув юртларида тўлов-контракт асосида ўқиш учун тижорат банклари томонидан таълим кредитлари бериш тартиблари белгиланган. Бу тартиб мамлакатимизда 2001/2002 ўқув

йилидан бошлаб амалиётга жорий этилиб келинмоқда.

Мазкур қарор билан тасдиқланган “Олий ўқув юртларида тўлов-контракт асосида ўқиш учун таълим кредитлари бериш тўғрисида"ги Низомга мувофиқ тижорат банклари томонидан таълим кредитлари бериш уларни қайтариш, тўловнинг таъминланганлиги, муддатлилиги ва улардан мақсадли фойдаланиш шартлари асосида амалга оширилади. Тaълим кредитлари тижорат банклари томонидан Олий таълим муассасаларининг кундузги бўлимларига тўлов-контракт асосида қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси фуқароси бўлган талабаларнинг ўқиши учун талабаларнинг ўзларига, уларнинг ота-оналарига ёки васийларига берилиши мумкин. Таълим кредитлари, Олий таълим муассасаларида ўқиш даври ҳисобга олинган ҳолда, бакалавриатга ўқишга қабул қилинган талабаларга 10 йилгача, магистратурага ўқишга қабул қилинган талабаларга 5 йилгача бўлган муддатга берилади.

Муддатли ҳарбий хизматни ўташ даври бу муддатга кирмайди.

Савол:Таълим кредитларини беришда имтиёзлар назарда тутилганми?

О.Маҳмудов, Оқдарё тумани

Жавоб:Албатта, имтиёзлар мавжуд. Зеро, мамлакатимизда амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг марказида инсон манфаати ва унинг ижтимоий ҳимоясини таъминлаш масаласи доимо биринчи ўринда туради. Шу боис ҳам таълим кредитлари чин етимларга, “Меҳрибонлик уйлари”да тарбияланганларга ҳамда болаликдан I ва II гуруҳ ногиронларига фоизсиз берилади. Талабаларнинг қолган тоифаларига эса Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг амалдаги қайта молиялаш ставкасидан

юқори бўлмаган ўзгарувчи фоиз ставкалари белгиланади.

Бундан ташқари, кам таъминланган оилалардан бўлган талабалар учун кредит беришда ҳам имтиёзлар мавжуд бўлиб, ушбу тоифадаги фуқароларга берилган таълим кредитлари бўйича кўшилган фоизларнинг 50 фоизи меҳнат, аҳолини иш билан таъминлаш ва ижтимоий муҳофаза қилиш туман бўлимлари томонидан Иш билан таъминлашга кўмаклашиш давлат жамғармаси маблағлари

ҳисобидан тўланади.

Савол: Кредит олган талаба бирор сабаб туфайли талабалар сафидан чиқарилган ҳолларда таълим кредитини қайтариш тартиблари қандай бўлади?

Ш.Собиров, Самарқанд шаҳри

Жавоб:Агар талаба ўқиш даври тугамасидан талабалар сафидан чиқарилса, таълим муассасаси раҳбарияти— ректор (директор)нинг буйруғи чиққан кундан бошлаб 10 иш куни мобайнида банкка хабар бериши керак. Қарз олувчи эса ўз навбатида уч ой муддатда таълим кредити ва унга қўшилган фоизлар бўйича қарзларни тўлиқ қайтариши лозим.

Талабанинг талаба сафидан чиқарилиши олий таълим муассасаси томонидан банкка ўз вақтида маълум қилинмаган тақдирда, таълим муассасаси ушбу давр учун ҳисобланган фоизларни банкка тўлашга мажбур.Ушбу шартлар банк, қарз олувчи ва олий таълим муассасаси ўртасида тузиладиган кредит шартномасида aкс эттирилиши керак.

Саволларга Иштихон тумани 2-сон ДНИ нотариуси Э.Рахматов жавоб берди.