Ижарага уй олмоқчи эдим. Ижарага олувчи ва берувчининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳақида батафсил маълумот берсангиз.

М.Солиев, Қўшработ тумани.

Жавоб: Уй ёки офисларни ижарага бериш ва олиш ҳозирги кунда одатий ҳолатга айланган. Бу борадаги қонунларимиз ҳам кундан‑кунга такомиллашиб бормоқда. Шу билан бирга ижарага берувчи ва ижарачилар муносабатларини ҳам шартнома асосида расмийлаштириш йўлга қўйилган. Ўзаро шартнома тузиш ва унинг асосида иш олиб бориш ҳар икки тарафнинг ҳуқуқларини қонун доирасида ҳимоялайди.

Ҳар бир фуқаро ўз шахсий мулки бўлган турар жойни шахсларга эгалик қилиш ва фойдаланиш учун ижара шартномаси асосида бериши мумкин. Юридик шахс турар-жойдан фақат фуқаролар яшаши учун фойдаланиши мумкин.

Турар-жой ижараси шартномаси ёзма шаклда тузилиши ҳамда қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳисобга олиниши (рўйхатдан ўтказилиши) лозим. Фуқарога турар-жойни ижарага бериш ҳақи тарафлар келишувига биноан шартномада белгиланади. Шартномада турар-жойни ижарага бериш тартиби, муддатлар, шартлари ва ижара ҳақи миқдори, тўлаш муддатлари, ижара мулкини эгасига қайтариш тартиби, ижарачи тарафидан турар-жойга қараш, таъмирлаш ҳамда тарафларнинг жавобгарлиги ҳақида маълумотлар киритилади. Турар-жой ижараси шартномасига тарафларнинг келишуви бўйича қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа шартлар ҳам киритилиши мумкин.

Ўзбекистон Республикаси Уй-Жой Кодексининг 90-моддасига кўра, турар-жой ижара ҳақини тўлаш тартиби, шартлари ва муддатлари турар-жой ижараси шартномасида белгилаб қўйилади.Ҳар бир мулкдор кўчмас мулк бозорини ўрганиб чиқиб, ўз уй-жойининг ҳолати ва яна бир қатор жиҳатларини эътиборга олган ҳолда нарх белгилайди.

Турар-жой ижара ҳақининг миқдори тарафларнинг келишувига кўра, қонун ҳужжатларида назарда тутилган тартибда ўзгартирилиши мумкин. Масалан, нарх ўзгарганда, ижара пули нархи ҳам кўтарилиши ёки тушиши мумкин.
Ижарага олишдан аввал қуйидаги ҳолатларга эътибор бериш зарур:

- Уй ҳужжатлари (уй ҳақиқатан ҳам ижарага берувчига тегишли эканлигини тасдиқловчи ҳужжатлар);

- Ижарага қўйилган уйда мулкдордан бошқа кимлар руйхатда эканлиги (17 форма) ҳақида маълумот олиш ҳуқуқига ҳам эгасиз;

- Бошқа мулкдорларнинг ҳам розилиги олиниши лозим;

- Ижарага берилаётган уйда учинчи шахсларнинг даъвоси йўқлигини аниқлаш 
ва мол-мулк хатланмаганлигига ҳам амин бўлиш лозим.

Бу чора-тадбирлар ижарага олувчини алданиб қолишдан муҳофазалаш учун амалга оширилади.

Саволга Қўшрабод туман ДНИ нотариуси И.Убайдуллаев жавоб берди.

Рўйҳатга қайтиш